Jarenlang heb ik getwijfeld: wel kinderen of geen kinderen. Een start vanuit een luxepositie, dat realiseer ik me best. Er zijn ook mensen die geen keuze hebben. Die om fysieke redenen geen kinderen kunnen krijgen bijvoorbeeld, of van wie de partner absoluut geen kinderen wil. In dat laatste geval heb je natuurlijk nog de keuze om bij hem/haar weg te gaan en het geluk bij iemand anders te zoeken. Of je kiest voor een leven als BAM of BAV, in moderne termen. Of mensen voor wie het geen vraag is, van wie het verwacht wordt vanuit het geloof, de cultuur of familie. Ik had het voorrecht om over deze kwestie te kunnen twijfelen.
En nu? Nu ben ik in verwachting van een zoontje. Helemaal bevatten doe ik het nog steeds niet, als ik het zo zwart op wit zie staan. Heeft mijn gevoel/instinct het gewonnen van mijn ratio? Hebben de hormonen me overgenomen? Is het gedaan met me?
Burgerlijk
Lange tijd dacht ik dat het niks voor mij was, kinderen. Waarschijnlijk had dat ook te maken met mijn aversie tegen burgerlijkheid.
“Huisje boompje beestje? No way zeg, super saai, kuddegedrag, mij niet gezien. Daarbij, ik heb het al druk genoeg met mezelf, en met mezelf plus een eventuele partner houd ik al helemaal geen tijd meer over! En dan bedoel ik niet alleen druk met activiteiten, zoals naar de film gaan, naar de kroeg, naar het strand, naar concerten en festivals, naar een cursus en naar vrienden en familie. Misschien nog wel meer met mijn eigen grillen. Het leren omgaan met onzekerheden en angsten, balans proberen te vinden tussen mijn emoties onderling en tussen mijn emoties en ratio. Dat neemt allemaal nogal wat tijd in beslag. Met een partner twee keer zo veel, plus alles wat er bij het samenzijn met een ander mens met emoties en ratio komt kijken.”
Daarbij had ik ook geen last van ‘rammelende eierstokken’. Sterker nog, ik walgde van die uitdrukking alleen al. Jaren later vond ik mijn droomman, en werd een vriendin zwanger. Ze beviel van zo’n wolk van een meisje dat ik op slag verliefd was. En ik begon een beetje te twijfelen. Zou ik niet misschien toch…? Ooit…?
Het goede leven
Droomman wilde in eerste instantie wel. Hij had voor zichzelf eerder de keus al gemaakt dat hij kinderen wilde, en die keus stond vast. Hij zei tegen me: je moet er niet zoveel over nadenken. Het is normaal om kinderen te willen, heel veel mensen doen het, biologisch gezien (als alles meezit) is je lichaam er nog op ingericht ook. Ik vond dat niet overtuigend.
Er volgenden nog jaren van getwijfel, want droomman en ik hadden toch eigenlijk wel een heel relaxt leven. Ik was bij hem ingetrokken in een ontzettend fijn, licht huis met een houten vloer en een balkon op het zuiden. We verdienden allebei aardig, en konden naast lekker (uit)eten, avonden in Springhaver met Josjes (het lekkerste bier) en relaxen op de bank met Japie (de liefste kat), erg genieten van psychedelische dansfeesten en festivals, samen of met een groepje goede vrienden.
Over het algemeen twijfelde hij minder dan ik. En als ik dan net weer wat rationele argumenten aan de kant had geschoven, zei hij weer: hmm, ik weet eigenlijk niet of ik dit leven wel op wil geven. We bespraken dat we het natuurlijk niet helemaal op hóéven te geven. Wellicht de eerste jaren, maar een kind hebben betekent niet dat je nooit meer iets leuks kunt doen met zijn tweeën of met vrienden. We dachten aan de oudere mensen en stelletjes die we op de feesten en festivals hadden zien rondlopen. Die leken zich nog prima te vermaken. Dat gaf al lucht. Daarbij, misschien zouden we ons kind wel besmetten met onze liefde voor dit muzikale fenomeen, en zou hij uitgroeien tot wereldberoemde Psytrance DJ! Leuk bedacht, maar we achten het ook goed mogelijk dat hij als puber hoofdschuddend tegen zijn vrienden zal zeggen: “Die ouders van mij, wat een ouwe hippies. Ze gaan weer naar zo’n festival waar iedereen zo raar danst en aan yoga doet enzo. Té erg gewoon.”
Egoïstisch
Er kwamen ook andere gedachten langs, vooral bij mij: wil ik een kind in deze wereld laten opgroeien, waar zoveel mis is en zoveel nare mensen rondlopen? Vooral in mijn werk wordt je mensbeeld er niet luchtiger op. Wat mensen toch verzinnen om elkaar aan te doen, simpelweg om geld te verdienen en er zelf beter van te worden… En ook de vraag: kan ik het eigenlijk nog wel maken om een kind op de wereld te zetten gezien de klimaatproblemen? Met een kindje vergroot je je ecologische voetafdruk aanzienlijk. Geen kinderen is beter voor het milieu, onder het mom van, er zijn al mensen genoeg. En is het eigenlijk niet heel egoïstisch? Jezelf per se voort willen planten? Ik vond het zelfs iets banaals hebben. Terwijl ik het nu, nu ik 35 weken zwanger ben, juist zo’n prachtig idee vind, dat ik niet eens meer helemaal terug kan halen waarom ik het eerder nou banaal vond! Waarschijnlijk iets met: jezelf en je partner blijkbaar zo op handen dragen dat je vindt dat er daar meer van mag komen, zij het in een doorontwikkelde versie. ‘Zwanger’ vond ik ook zo’n vreselijk eng woord, zo dierlijk en plastisch, terwijl ik het nu zo vaak gezegd en gedacht heb dat ik er op z’n minst aan gewend ben. Praktische twijfels zijn er ook te over: kan ik een goede moeder zijn? Ben ik handig en slim genoeg? Trek ik het om (bijna) geen moment van rust en moment voor mezelf meer te hebben? Lukt het droomman en mij om ook nog aandacht voor elkaar te houden en voor onze vrienden en familie?
Experiment
Maar dat mooie idee dus. Samen met je droomman, een daad van liefde (en lust, toch ook wel), het vertrouwen in elkaar dat je het samen gaat redden, weten dat de voorwaarden goed zijn (financieel, praktisch, relationeel). Een andere aantrekkelijke reden om het wél te doen, is wederom behoorlijk egoïstisch, maar voor mij wel een belangrijke. Want wat voor een interessant wetenschappelijk én filosofisch experiment is het wel niet! Misschien valt het egoïstische uiteindelijk wel mee, als ik er dingen van leer die ik in mijn leven kan toepassen waardoor ook anderen er (indirect) wat aan hebben. Maar dat is nog een beetje abstract. Ik denk dat het sowieso ontzettend leerzaam is, een kind van dichtbij zien ontwikkelen en opgroeien, een kind opvoeden. Het leert je, ga ik vanuit, meer over hoe de mens in elkaar zit, en het laat je een nieuwe kant van jezelf en je lief zien. Misschien wel een andere kant van de mensen om je heen. Uiteindelijk sluit dat alles wel mooi aan bij mijn levensdoel: de wereld leren kennen en begrijpen. Dat kun je doen met wetenschap, filosofie, én met een kind. En het liefst met allemaal tegelijk!
Gevoel
Droomman zegt dat het al met al toch vooral een gevoelsding is. Je kunt alle voors en tegens tegen elkaar afwegen, als je gevoel ja zegt en je doet nee, zul je daar heel waarschijnlijk spijt van krijgen. Ook met een kind in je leven kun je nog dingen voor andere mensen en voor de wereld doen. Je prioriteit is alleen verschoven. En dat is maar goed ook, want het is wel heel krom om bewust een kind op de wereld te zetten en dan vervolgens andere dingen belangrijker te vinden.
De liefde en band tussen droomman en mij is voor mij het belangrijkste, en daar is ons kind uit voortgekomen. Die zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Liefde voor de kleine is liefde voor hem, en andersom. Natuurlijk staan ze ook los van elkaar, als verschillende mensen met verschillende eigenschappen en rollen in mijn leven. Anders zou het ook weer een beetje raar worden. Maar zonder hem was dit kind niet verwekt en zou het ook niet over ongeveer vijf weken ter wereld komen. Alles is met elkaar verbonden.
Wat is dan mijn antwoord op de vraag uit de titel? Het is natuurlijk beide. Je ratio helpt je bij het bepalen van de voorwaarden: de juiste partner, de juiste omstandigheden. En je gevoel geeft vervolgens de doorslag. Om het avontuur aan te gaan, samen op ontdekkingsreis, met vast en zeker nog heel wat getwijfel voor de boeg.